Bez czarny jest gatunkiem krzewu, który należy do rodziny piżmaczkowatych. Jest wysokim krzewem osiągającym wysokość od 3 do 10 metrów. Liście bzu czarnego są długości około 30 cm, nieparzysto-pierzastozłożone, z wierzchu posiadające ciemnozielony kolor, natomiast od spodu są jasne, ostro karbowane. Kwiaty bzu czarnego są koloru białego lub kremowego, zebrane w pęki. Owoce bzu czarnego to mięsiste, soczyste czarne pestkowce, osiągające średnicę od 6 do 15 mm. Najpierw są koloru zielonego, następnie w miarę jak zaczynają dojrzewać czerwienieją aż do uzyskania czarnofioletowego koloru.
Indianie Ameryki Północnej używali długich, prostych, pustych w środku łodyg, które stawały się bardziej drzewiaste z wiekiem, na strzały. Natomiast na wiosnę łodygi były zbierane oraz selekcjonowane (suszone razem z liśćmi), z których był wyciągany cały miękki i zarazem trujący miąższ. Łodygi te były używane jako "krany" do zbierania syropu klonowego bądź żywicy. Krzew bzu czarnego preferuje żyzne, wilgotne gleby i można go zwykle znaleźć w gęstych lasach, na zboczach.
Jagody bzu czarnego jedzone na surowo mogą spowodować bóle brzucha. Dlatego też najlepszym sposobem jest konsumowanie ich suszonych lub gotowanych, a w połączeniu z innymi jagodami smakują jeszcze lepiej. Pewne dolegliwości zdrowotne powodują akumulowanie nadmiernej wydzieliny śluzowej w płucach. Astma, zapalenie oskrzeli, przeziębienie, grypa, palenie papierosów lub po prostu bycie biernym palaczem może spowodować nadmierne zaleganie flegmy. Odrobina świeżego soku z bzu czarnego jest skutecznym, pomocnym środkiem w wydalaniu nadmiernej flegmy z organizmu.
Napar przyrządzony z kwiatów bzu czarnego jest wspaniałym środkiem leczniczym w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych - przeziębień, zapalenia migdałków, zapalenia krtani lub grypy. Napar taki najlepiej stosować, kiedy pojawiają się pierwsze objawy infekcji, tzn. ból gardła, bóle mięśni, dreszcze, gorączka. Napar z kwiatów bzu czarnego pobudza krążenie i powoduje pocenie się, czyszcząc nasze ciało z toksyn. Toksyny są usuwane z naszego organizmu poprzez pory w skórze i w ten sposób zostaje obniżona gorączka oraz infekcja stopniowo ustępuje. Napar z kwiatów bzu czarnego jest również rekomendowany w przypadku ospy wietrznej oraz odry. Kwiaty bzu czarnego posiadają również właściwości zmniejszające przekrwienie, redukując oraz przenosząc flegmę, i mogą być stosowane w gorącym naparze (połączone z miętą pieprzową lub krwawnikiem) jako idealny środek leczniczy na przeziębienia, katar, zatoki, katar sienny, zapalenie oskrzeli, astmę. Kwiaty bzu czarnego charakteryzują się również tym, że posiadają właściwości relaksujące i dlatego zioło to pomaga w czasie astmy poprzez łagodzenie skurczów oskrzeli.
Kwiaty bzu czarnego wspomagają pracę nerek, pomagają w wydalaniu płynów z organizmu, jak również eliminują toksyny i łagodzą gorąco poprzez układ moczowy. Kwiaty tego pożytecznego krzaka są również stosowane w przypadku reumatyzmu, skazy moczanowej oraz artretyzmu. Kwiaty bzu czarnego posiadają długą historię użycia jako środka relaksującego, łagodzącego nadwyrężone nerwy, zmniejszającego nerwowość oraz podnoszącego na duchu. Gorący napar z kwiatów bzu czarnego wypity wieczorem pozwoli nam na relaksujący sen i jest szczególnie pożyteczny dla dzieci, które są drażliwe, płaczliwe na początku choroby. Napar lub maść sporządzona z kwiatów bzu czarnego jest używana zewnętrznie na skaleczenia oraz rany, odmrożenia, wykwity skórne, poparzenia słoneczne lub podrażnienia skóry.
Jak było wspomniane wyżej, herbatka z kwiatów bzu czarnego jest stosowana w celu obniżenia gorączki. Jest ona świetnym środkiem leczniczym wtedy, kiedy pacjent ma dreszcze i pije ją tak gorącą, jak jest to możliwe. Letni napar z kwiatów bzu czarnegop stosuje się do płukania bolącego gardła. Uważa się także, że kwiaty bzu czarnego posiadają średnie właściwości moczopędne.
Sok z bzu czarnego (przygotowany poprzez gotowanie oraz wyciskanie jagód) ma właściwości przeczyszczające jak również średnio moczopędne. Jest on również uważany jako wspaniały środek oczyszczający krew. W Europie sok z bzu czarnego jest tradycyjnym środkiem leczniczym w przypadku takich dolegliwości zdrowotnych, jak rwa kulszowa lub nerwobóle. Niektóre produkty ziołowe przeznaczone do leczenia bólów reumatycznych zawierają kwiaty bzu czarnego lub wyciąg z jagód bzu czarnego. Najczęściej bzu czarnego używa się w przypadku leczenia przeziębienia.
Kwiaty, jagody, kora bzu czarnego.
Kwitnące wierzchołki bzu czarnego są idealne w leczeniu kaszlu, grypy, przeziębień. Napar posiada właściwości relaksujące i działa napotnie redukując gorączkę.
Kwiaty bzu czarnego posiadają także właściwości łagodzące i wzmacniające błonę śluzową nosa oraz gardła, zwiększając tym samym ich odporność na infekcje. Kwiaty bzu czarnego są przepisywane na chroniczne infekcje, alergie, infekcje ucha oraz na zakażenie drożdżakowe. Napary z kwiatów bzu czarnego połączone z innymi ziołami potrafią obniżyć surowość ataków kataru siennego jeśli będą stosowane przez kilka miesięcy przed początkiem sezonu kataru siennego.
Poprzez zwiększenie pocenia się oraz produkcji moczu, kwiaty bzu czarnego przyczyniają się do wydalenia produktów przemiany materii z naszego organizmu, dzięki czemu są niezwykle wartościowe w przypadku dolegliwości artretycznych.
Kwiaty bzu czarnego działają wzmacniająco na naczynia krwionośne, a co za tym idzie zmniejsza się kruchość naczyń włosowatych.
Jagody bzu czarnego są bogatym źródłem witaminy C i są stosowane w przypadku reumatyzmu oraz infekcji skórnych. Jagody bzu czarnego pomagają również w czasie rozwolnienia. Do innych użyć bzu czarnego należy zastosowanie go na zmarszczki.
Bez czarny pochodzi z Europy. Można go znaleźć rosnącego w lasach oraz na nieużytkach. Obecnie bez czarny rośnie na obszarach z umiarkowanym klimatem i jest często uprawiany. Bez czarny rozmnaża się poprzez odnóżki wzięte z dorosłego krzewu na wiosnę. Kwiaty są zbierane późną wiosną w słoneczny dzień natomiast jagody wczesną jesienią. Kwiaty bzu czarnego ścina się całymi baldachami, a następnie obrywa się je od szypułek przed wysuszeniem. Kwiaty suszy się w miejscach suchych, rozkładając je cienką warstwą.
Naukowcy badający zalety bzu czarnego są zdania, że jego kwiaty posiadają właściwości redukowania zapalenia oraz są znane z tego, że zwiększają pocenie się.
Bez czarny zawiera olejki lotne, flawonoidy, śluz roślinny, garbniki, witaminy A oraz C, glikozydy cyjanogenne, związki wapnia, żelaza, potasu, alkaloidy.
Płynny wyciąg z bzu czarnego jest stosowany w ilości 5 ml (dla dzieci) do 10 ml (dla dorosłych) dwa razy dziennie.
Herbatka - sporządza się ją z 3 do 5 gram suszonych kwiatów bzu czarnego, kwiaty zalewa się 250 ml (1 szklanka) gotującej się wody i zaparza przez 10 do 15 minut. Herbatka jest stosowana trzy razy dziennie.
Nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych podczas stosowania preparatów z bzu czarnego.
Ogólnie, bez czarny posiada właściwości przeciwzapalne dzięki obecności kwasu ursolowego. Korzyści ze stosowania bzu czarnego odnoszą się do układu oddechowego. Bez czarny jest także pożyteczny w leczeniu alergii, np. kataru siennego. Bez czarny wzmaga pocenie się, a poprzez pocenie organizm wydala toksyny. Poprzez pocenie się obniżana jest gorączka. Kwiaty bzu czarnego łagodzą bóle ucha, które są związane z nadmiernym śluzem. Na koniec, bez czarny działa korzystnie na układ moczowy, dzięki swoim właściwościom moczopędnym.
Zmiażdżyć jagody bzu czarnego. Umieścić je w wodzie, dodać przyprawy i powoli gotować przez 30 minut. Przelać wszystko do szklanego słoja i dodać przypieczony chleb oraz drożdże. Przechowywać w temperaturze około 20°C do momentu kiedy proces fermentacji jest kompletny (10 do 20 dni). Następnie płyn odcedzić, przelać do butelki i trzymać w piwnicy lub w jakimś innym chłodnym miejscu przez okres około 2 miesięcy. Pić 25 ml przed każdym posiłkiem. W przypadku anemii, wino to jest świetnym środkiem pobudzającym oraz odżywczym dla systemu odpornościowego.
Oczywiście nie jest to przepis na prawdziwego szampana. Jest to przepis na orzeźwiający i smaczny napój, który z powodzeniem może być podawany w upalne, letnie dni.
Zagotować wodę, następnie wsypać cukier puder i mieszać aż do rozpuszczenia cukru, pozostawić do schłodzenia. Wycisnąć sok z jednej cytryny. Umyć drugą cytrynę i pokroić ją na 4 części. Umieścić główki kwiatowe bzu czarnego w dużym, nie metalowym pojemniku. Dodać sok z cytryny, części cytryny, słodzoną wodę oraz ocet winny. Wszystko dobrze wymieszać, zakryć ściereczką, i pozostawić na 24 godziny. Przecedzić płyn przez drobne sitko, wyciskając dobrze główki kwiatowe. Płyn przelać do czystych butelek z nakrętkami i pozostawić na okres około 10 dni, do momentu kiedy płyn zacznie się musować. Pić w ciągu 3 do 4 tygodni.
