Kocimiętka właściwa jest rodzajem zioła należącego do rodziny jasnotowatych, która to obejmuje około 250 gatunków. Kocimiętka właściwa jest rośliną wieloletnią. Jej łodyga jest silna, wyprostowana, solidnie rozrośnięta oraz pokryta drobnymi włoskami. Liście kocimiętki właściwej są koloru zielonego lub szarozielonego o sercowatym kształcie. Brzegi blaszek liściowych zioła są ząbkowane. Roślina osiąga wysokość od 90 cm do 150 cm. Kwiaty kocimiętki właściwej są białe z purpurowymi kropkami, łatkami i zebrane na szczytach łodyg zioła w tzw. nibyokółka. Kocimiętka właściwa kwitnie od czerwca do września.
Kocimiętka właściwa jest cennym środkiem leczniczym w przypadkach infekcji układu oddechowego. Picie gorącej herbatki ziołowej sporządzonej z kocimiętki właściwej zwiększa pocenie się, a tym samym skutecznie obniża gorączkę, jak również działa jako lek zmniejszający przekrwienie. Kocimiętka właściwa powinna być stosowana w miarę często, jak tylko zauważymy, że "bierze" nas grypa lub przeziębienie. Zioło to jest pomocne w czasie zapalenia oskrzeli oraz astmy, jak również podczas wykwitów skórnych, takich jak ospa wietrzna czy odra. Kocimiętka właściwa jest wspaniałym ziołem dla niemowląt oraz małych dzieci. Dzięki swoim właściwościom uspokajającym oraz relaksującym kocimiętka właściwa pomaga rozładować niepokój oraz wspomaga sen.
Jej uspakajające działanie jest również odczuwalne w obrębie przewodu pokarmowego, gdzie zioło to łagodzi napięcie oraz kolkę, wzdęcia czy ból - świetny środek ziołowy dla małych dzieci, które cierpią z powodu wzdęć, kolki czy mają problemy ze spaniem. Silny napar z kocimiętki właściwej złagodzi bóle głowy spowodowane stresem i napięciem nerwowym. Kocimiętka właściwa może być również z powodzeniem stosowana na inne dolegliwości układu pokarmowego, takie jak: bóle żołądka czy niestrawności pokarmowe. Dzięki zawartości kwasów taninowych (garbników), kocimiętka właściwa jest dobrym środkiem leczniczym w przypadku rozwolnienia, szczególnie u dzieci. Kocimiętka właściwa jest przepisywana jako lewatywa na stany zapalne jelit, zatwardzenie lub biegunkę. Dzięki swoim właściwościom rozluźniającym kocimiętka właściwa działa również korzystnie na macicę, i dlatego zioło to może być używane do łagodzenia bólów miesiączkowych, jak również objawów napięcia przedmiesiączkowego. Nadaje się również do regulowania miesiączki lub w przypadkach, kiedy miesiączki są opóźnione. Gorący wywar z zioła jest wspaniałym antyseptycznym środkiem do inhalacji w czasie bólów gardła, przeziębienia, grypy, kaszlu, lekiem zmniejszającym przekrwienie podczas kataru oraz zapalenia zatok, środkiem uspokajającym w czasie ataków astmy oraz zapalenia krtani, oskrzeli i tchawicy. Jako zioło posiadające właściwości dezynfekujące świetnie nadaje się do leczenia infekcji skórnej. Kwasy taninowe zawarte w ziele przyspieszają gojenie się tkanek, jak również mają właściwości hamowania krwawienia z niedużych obtarć lub ran, pomagają w gojeniu się oparzeń, hemoroidów, ugryzień owadów.
Główny składnik kocimiętki właściwej - nepelactone - jest dosyć podobny w swojej strukturze chemicznej do walepotriatów, czynników o właściwościach uspokajających zawartych w korzeniu kozłka lekarskiego. To tłumaczy, dlaczego kubek gorącej herbaty z kocimiętki właściwej wypity przed pójściem spać zapewni nam zdrowy i relaksujący sen. W czasie badań laboratoryjnych myszy były karmione kocimiętką właściwą. Po badaniu zauważono, że myszy te były mniej ruchliwe, i spały znacznie dłużej.
W celu sporządzenia prawdziwego i skutecznego napoju, który pomoże nam dobrze spać, należy zagotować 1 ½ szklanki wody. Zdjąć z ognia i do wody dodać 1 łyżeczkę świeżej kocimiętki właściwej lub suszonej i pozostawić do zaparzenia na około 20 minut. Napój pić ciepły. Jeśli kto lubi, może dodać trochę miodu. Napój ten pić można również w przypadkach bezsenności, na obniżenie gorączki, w czasie kataru siennego i mdłości. Nieduży kubek herbatki z kocimiętki właściwej posłodzony miodem to świetny sposób na uspokojenie nadpobudliwych dzieci.
Mieszkańcy słabo zaludnionych obszarów Appalachów stosują zarówno zmiażdżone liście świeżego zioła, jak też ziołowy puder jako okład na zbolałe dziąsła lub bolące zęby. Jeśli puder ziołowy będzie używany, gaza lub bawełniana ściereczka powinna być najpierw zwilżona wodą, a następnie puder nasypany na ściereczkę/gazę, po czym umieścić ściereczkę w jamie ustnej i przykładać na bolący ząb lub też można nią masować zbolałe dziąsła w celu uzyskania szybkiego złagodzenia bólu. Należy zauważyć, że świeże liście kocimiętki właściwej w tym przypadku przynoszą natychmiastową ulgę w bólu, podczas gdy suszone zioło (puder) potrzebuje więcej na to czasu.
Mocna herbata z kocimiętki właściwej może być również zastosowana jako skuteczna płukanka do oczu, kiedy są one spuchnięte z powodu alergii, przeziębienia, grypy czy po tym, jak za dużo wypijemy alkoholu ( przekrwione oczy). Doprowadzić do wrzenia 3 szklanki wody, a następnie dodać 5 łyżeczek świeżo ściętych liści kocimiętki właściwej. Zmniejszyć ogień i zaparzać napój przez 3 minuty. Zdjąć z ognia i macerować przez około 50 minut. Odcedzić, przelać płyn do szklanego słoja czy butelki i umieścić w lodówce. Stosując jako płukankę do oczu używać specjalnego kieliszka (płukać kilka razy dziennie). Można również przyrządzonym płynem namoczyć niewielki ręcznik i umieścić go na zbolale i spuchnięte oczy na około 30 minut. Torebki z gotowym ziołem można również przykładać na spuchnięte powieki kiedy są one jeszcze cieple w celu uzyskania pewnego złagodzenia bólu.
Części nadziemne.
Kocimiętka właściwa jest świetnym lekarstwem na problemy żołądkowe, jest ziołem uspokajającym, wzmaga pocenie się, obniża goraczkę. Zioło to ma przyjemny smak, a jego łagodne działanie powoduje, że jest pożyteczne w leczeniu przeziębienia, grypy, zbijania gorączki u dzieci, szczególnie, gdy jest zmieszane z bzem czarnym i miodem. Kocimiętka właściwa posiada właściwości przeciwwiatrowe, łagodzące niestrawności oraz kolkę. Napar z kocimiętki właściwej jest stosowany w przypadkach bólów głowy, które są spowodowane problemami żołądkowymi. Nalewkę z zioła można wykorzystać do masażu reumatycznych i artretycznych bólów stawów, jak również jako maść w leczeniu hemoroidów. Kocimiętka właściwa znalazła również zastosowanie w leczeniu płonicy.
Uśycie zioła w kuchni - Kocimiętka właściwa była znanym ziołem w angielskiej kuchni już w 13 wieku. Liście zioła służyły do nacierania mięsa zanim było ona gotowane. Krojone drobno liście kocimiętki właściwej były dodawane do zielonych sałat. Spróbuj dodać kilka świeżych listków kocimiętki właściwej do zielonej sałaty, a napewno zauważysz różnicę w smaku. Świeże lub suszone liście zioła można dodawać do zup, sosów, gulaszu.
Z kocimiętki właściwej można sporządzić orzeźwiającą herbatę. Wystarczy zalać gotującą się wodą (250 ml) 3 łyżeczki świeżych liści zioła lub 1 łyżeczkę suszonych liści zioła. Pijąc czarną herbatę, można do niej dodać odrobinę kocimiętki właściwej razem z suszoną miętą i melisą lekarską.
Suszonych i nie pokruszonych liści kocimiętki właściwej używa się do wypychania zabawek z materiału dla kotów. Właściciel takiego zwierzątka może sam uszyć taką zabawkę.
Kocimiętka właściwa pochodzi z obszarów Europy, obecnie również rośnie na terenach Ameryki Północnej. Zioło to rośnie najlepiej w dobrze drenowanej, średnio żyznej glebie, jakkolwiek będzie także rosło na glebach suchych i piaszczystych. Przed posadzeniem roślinek należy na wierzch gleby położyć niedużą warstwę kompostu. Rekomendowane pH dla kocimiętki właściwej waha się w granicy 4.9 do 7.5.
Kocimiętka właściwa lubi rosnąć w częściowym cieniu, jak również może być posadzona w miejscu bardzo słonecznym. Zioło to wyrasta z łatwością z nasiona. Nasiona należy sadzić w pomieszczeniu około 6 do 8 tygodni przed datą ostatnich wiosennych przymrozków. Nasionko sadzimy nie głębiej niż 6 mm. Małe roślinki wschodzą zwykle po 8 - 10 dniach.
Roślinki należy sadzić w odległości 30 cm od siebie. Kocimiętka właściwa może być również rozmnażana przez podział korzenia. Odbywa się to na jesieni lub na wiosnę.
Kocimiętka właściwa rozsiewa się także sama. Należy więc niechciane rośliny wyrywać. W celu wychodowania dorodnego krzaczka, należy obrywać pączki kwiatowe, jak tylko się one pokażą. Kocimiętka właściwa jest raczej roślina, której nie atakują owady szkodniki. Chociaż może być podatna na gnicie korzenia.
Należy zauważyć, że koty są głównym problemem, z jakim muszą walczyć hodowcy tego zioła. Aby uchronić młode roślinki przed tymi zwierzętami, ogrodnicy często zasłaniają rośliny klatkami zrobionymi z drutów. Kocimiętka właściwa zazwyczaj przyciąga koty, kiedy jej gałązki są połamane lub liście zgniecione. Uszkodzone rośliny wydzielają związki chemiczne, które przyciągają koty. Rośliny nie naruszone nie będą obiektem do atakowania, koty zostawią je w spokoju.
Jeśli chcemy hodować kocimiętkę właściwą w domu, należy ją posadzić do doniczki z wilgotną glebą. Gleba nie może być nasiąknięta wodą. Rośliny hodowane w domu powinny otrzymać co najmniej 5 godzin światła słonecznego dziennie. Kocimiętka właściwa powinna być podcinana, ponieważ roślina jest podatna na to, że stanie się chuda i wiotka.
Kocimiętka właściwa zawiera: olejki eteryczne (citronellol, geraniol oraz citral), gorzkie składniki, garbniki.
Herbatkę z kocimiętki właściwej sporządza się przez zalanie wrzącą wodą (250 ml) 1-2 łyżeczek zioła. Wywar zakrywa się, następnie zaparza przez około 10 do 15 minut. Pić 2 do 3 szklanek dziennie. Dzieciom z kaszlem można podawać nalewkę z zioła w ilości 5 ml trzy razy dziennie.
Ponieważ kocimiętka właściwa posiada pewne właściwości, które mogą powodować skurcze macicy i pobudzać menstruacje, kobiety w ciąży oraz kobiety cierpiące na różne dolegliwości menstruacyjne powinny unikać stosowania kocimiętki właściwej.
Podczas, gdy szklanka herbatki przyrządzonej z kocimiętki właściwej jest pomocna jeśli cierpisz na problemy ze spaniem, moczopędne właściwości zioła oznaczają, że twój zdrowy sen może być zakłócony przez częste wizyty w łazience.
Ciekawostką jest, że kocimiętka właściwa może być palona tak, jak marijuana. Chociaż nie ma pewnych dowodów na to, że kocimiętka właściwa posiada właściwości odurzające marijuany.
W celu uzyskania najlepszych rezultatów, należy spożywać kocimiętkę właściwą na surowo, dodając ją do wiosennych sałatek lub wykorzystując świeżą w wywarach ziołowych. Zioła nie wolno gotować, ale raczej macerować dłużej w gorącej wodzie: 3 liście zioła w 250 ml wody. Herbatka z zioła może być pita zimna w przypadku gorączki i bólu głowy, wywołanego niestrawnością żołądkową lub gorącą w przypadku kolki czy rozwolnienia. Jako lewatywa, zioło może być użyte na bóle jelit nawet u małych dzieci: umieścić 1 kwitnący wierzchołek zioła lub 2 liście w 1 szklance wody (250 ml), następnie zaparzyć i przecedzić.
Kocimiętka właściwa jest wspaniałym środkiem w leczeniu nadmiernej nerwowości, skurczów oskrzeli, nadpobudliwości oraz bezsenności. Napój sporządzony z 3 liści umieszczonych w 1 szklance gotowanej wody należy brać po każdym posiłku. Można również zażywać nalewkę z zioła - 10 kropli za każdym razem. Wymienione sposoby pomagają zwalczyć problemy trawienne, jak również działają przeciwwiatrowo.
Świeże liście zioła są zrywane przez całe lato w zależności od naszych potrzeb. Należy jednak zaznaczyć, że liście będą smakować lepiej, kiedy je zerwiemy zanim roślina zacznie kwitnąć. Zbierać liście zioła należy rano, po tym, jak poranna rosa wyparuje.
Do suszenia należy używać całe łodygi wraz z liśćmi i kwitnącymi wierzchołkami. Odciąć łodygi około 5 cm od ziemi i powiesić je do góry nogami w cienistym miejscu. Kiedy zioło będzie suche, poobrywać liście, zgnieść je i umieścić w szklanych słojach z zakrętkami z dala od światła.
Umieścić pocięte zioło w misce. Zalać gorącą wodą. Zaparzyć i pozostawić do ochłodzenia na 10 minut, następnie przecedzić. Zużyć cały napar poprzez napełnianie irygatora kilka razy. Lewatywa dla dzieci poniżej 2 lat: ilość naparu powinna być podzielona przez 4. Jest to świetny przepis na łagodzenie kolki, obniżenie gorączki, bólów głowy oraz skurczów splotu nerwowego.
Kocimiętka właściwa jest tradycyjnym sposobem w walce ze szczurami. Wystarczy porozkładać liście zioła wszędzie tam, gdzie zauważyliśmy obecność tych gryzoni. Sądzi się, że pęczki kocimiętki właściwej umieszczone w kurniku również i tam odstraszają szczury.
