Koper - jednoroczne, aromatyczne zioło osiągające wysokość do 75cm. Koper ma proste łodygi, pierzaste liście i wiele żółtych kwiatów, które tworzą kiście.
Powieś pęk kopru nad drzwiami, mówi stare porzekadło ludowe, a będziesz chroniony przed czarownicami. Pomimo tego, że w dzisiejszych czasach nikt w to nie wierzy, koper jest używany w kuchni i leczy problemy ze zdrowiem.
Zwróćmy uwagę, że koper był używany 5000 lat temu przez egipcjan. Koper łagodzi kolki u niemowląt. Obecnie herbatki z kopru są używane do łagodzenia niestrawności żołądkowych. Komercyjnie olej z nasion kopru jest używany do produkcji mydła (chodzi o względy zapachowe). Koper jest głównie znany w dzisiejszych czasach jako zioło aromatyczne i ostre w smaku. Liście kopru są dodawane do sałatek i potraw z ryb. Wszyscy dodajemy koper do kiszenia ogórków. Ziarna kopru są używane do duszenia potraw mięsnych, sosów, ziemniaków, chleba. Liście kopru nadają się do suszenia. Aczkolwiek świeże mają większy aromat.
Ziarna, olejek lotny, liście.
Koper zawsze był uważany jako środek leczniczy w problemach układu pokarmowego. Koper to świetny, naturalny sposób na łagodzenie skórczów żołądkowych, kolek, niestrawności. Żucie ziaren kopru polepsza nieświeży oddech. Napar z kopru jest pożyteczny w czasie przeziębień, gryp, kaszlu.
Koper posiada również właściwości moczopędne. Podobnie jak kminek, koper może być używany z ziołami o właściwościach przeciwkonwulsyjnych, takimi jak kalina koralowa, na bóle miesiączkowe. Koper zwiększa produkcję mleka u kobiet karmiących. Herbatka z kopru pita przez karmiące matki regularnie pomaga w uniknięciu kolek u niemowlaków. Koper jest świetnym sposobem na pozbycie się wzdęć, które są powodowane trzymaniem gazów. Żucie nasion kopru pomaga w walce z nieświeżym oddechem.
Inne zastosowania medyczne
choroba górska.
Użycie w kuchni
Liście, główki z nasionami oraz nasiona kopru są podstawą w przyrządzaniu kiszonych warzyw, przede wszystkim ogórków.
Drobno pokrojone liście kopru lub koper suszony dodawane są do potraw z owoców morza, łososia, zup, sałatek oraz sosów do sałatek, drobiu, jaj, mięsa, makaronów, warzyw, głównie fasoli i groszku, kapusty, masła ziołowego, śmietany, twarożku. Swieże liście kopru są dodawane również do octu i oliwy z oliwek.
Koper pochodzi z regionu śródziemnomorskiego, południowej Rosji, centralnej i południowej Azji. Rośnie tam dziko na otwartych przestrzeniach. Koper jest szeroko uprawiany w Europie oraz Ameryce Północnej.
Koper toleruje gleby organiczne, najlepiej rośnie w dobrze spulchnionej, żyznej glebie. Zalecane pH waha sie w granicy 5.5 - 6.5.
Koper musi rosnać w pełnym słońcu. Wymaga częstszego podlewania w czasie suszy.
Ponieważ koper preferuje chłodniejsze temperatury, można siać go wprost do ziemi wczesną wiosną, kiedy temperatury nocą sa niskie (-4°C). Nasiona kopru sadzić na głębokość 6mm. Nasiona zwykle kiełkują w ciągu 2 tygodni. Młode rośliny są bardzo odporne na późne wiosenne przymrozki. W lipcu można wysadzić następne nasiona. W ten sposób świeży koper jest dostępny przez cały rok.
Wysokie temperatury powodują kwitnięcie rośliny, a co za tym idzie zmniejszenie produkcji liści.
Ogólnie koper jest odporny na choroby i owady szkodniki. Aby zapobiec rdzy zbożowej na główkach nasiennych, należy unikać zraszania ich kiedy rośliny osiągną więcej niż 60cm wysokości.
Rośliny trzymane w pomieszczeniu wymagają co najmniej 5 godzin bezpośredniego słońca lub 12 godzin sztuczego oświetlenia dziennie.
Koper w kontenerach
Można hodować koper w doniczkach lub kontenerach. Wystarczy 30cm doniczka z ziemią wzbogaconą kompostem. Sadzić nasiona w doniczki wczesną wiosną, po dwie lub trzy roślinki na doniczkę. Trzymać doniczki w miejscu słonecznym. Nawozić co trzy tygodnie. Mogą być potrzebne patyczki do wsparcia młodych roślinek, ewentualnie można zasadzić karłowate odmiany kopru.
Ziarna kopru zawierają do 5% olejków lotnych, flawonoidy, kumaryny, triterpeny.
Napar: do szklanki wsypać 1-2 łyżeczki zmiażdżonych nasion kopru i zalać to wrzącą wodą. Zaparzać pod przykryciem 10-15 minut. Na problemy z oddawaniem gazów, wzdęcia pić szklankę naparu przed każdym posiłkiem.
Nalewka: pić 1-2ml nalewki z kopru trzy razy dziennie.
U niektórych osób koper może powodować fotodermatozę, wysypkę na skórze, która pojawia się po zjedzeniu zioła i jednoczesnym wystawieniu skóry na działanie promieni słonecznych.
Nasiona kopru powinny być zbierane kiedy są w pełni dojrzałe, tzn. kiedy mają brązowy kolor. Suszyć rozłożone, najlepiej w pełnym słońcu. Siać nasiona na wiosnę po przymrozkach. Koper wymaga osłony przed silnymi wiatrami. Podlewać często. Zbierać liście kopru zanim zacznie kwitnać, kiedy rośliny mają około 15cm wysokości.
W kuchni, jesli to możliwe, używać świeżego kopru dla lepszego smaku i aromatu. Ścinać liście rano, kiedy rosa wyschnie. Mrożenie kopru utrzymuje jego smak i aromat równie dobrze. Zbierać głowki z nasionami kiedy są one w pełni otwarte, ale zanim nasiona dojrzeją. Umieścić główki z nasionami w papierowych torbach. Kiedy główki nasienne stają się brązowe, wyjać z papierowych toreb i umieśćic w szczelnie zamkniętym pojemniku.
Młode ziemniaki umyć i ugotować (ale nie rozgotować). Odcedzić i wystudzić. Pokroić ziemniaki na ćwiartki. Polać olejem z octem, posypać solą i wymieszać z czosnkiem i szczypiorem. Marynować w temperaturze pokojowej do zupełnego ostudzenia ziemniaków, mieszając od czasu do czasu. Przed podaniem ziemniaki wymieszać z majonezem i posypać koprem.