Len zwyczajny jest gatunkiem rośliny jednorocznej, która należy do rodziny lnowatych. Zioło to pochodzi z Bliskiego Wschodu. Len zwyczajny zasługuje na miano jednej z najstarszych roślin uprawnych. Uprawa lnu zwyczajnego sięga prehistorycznych czasów.
Zarówno nasiona jak również odzież utkaną z włókna lnu zwyczajnego znaleziono w starożytnych egipskich grobowcach. W rzeczywistości, pierwsze płótno, o którym jest wzmianka w Biblii, jak również jest to potwierdzone przez archeologów i historyków, było utkane właśnie z lnu zwyczajnego.
Len zwyczajny jest wdzięczną, drobną roślinką z turkusowo-błękitnymi kwiatami. Zioło posiada pojedyńczą, wyprostowaną, wysmukłą łodygę rozgałęzioną w górnej części. Łodyga jest dosyć gładka z siedzącymi, lancetowatymi liśćmi o długosci około 2.5 cm.
Len zwyczajny rośnie do wysokości od 30 cm do 60 cm. Owocem lnu zwyczajnego jest jajowata torebka nasienna, która dzieli się na 10 komór nasiennych. W środku każdej komory nasiennej można znaleźć od 6 do 8 płaskich, brązowatych oraz błyszczących nasion. Kiedy torebki nasienne zioła są dojrzałe (ale nie nasiona), wyrywa się je i wiąże w pęczki.
Nasiona lnu zwyczajnego są wielkości od 2 mm do 3 mm. W celu oddzielenia włókna od łodyg, pęczki lnu zwyczajnego są umieszczane w wodzie przez okres kilku tygodni, a następnie rozkładane na płaskich powierzchniach do wyschnięcia.
Warto zaznaczyć, że nasiona lnu zwyczajnego nazywa się siemieniem lnianym, w przypadku stosowania ich jako zielarskiego środka leczniczego. Po zalaniu ich wodą zwiększają swoją objętość oraz jednocześnie otaczają się dużą ilością śluzu (tzw. klejem roślinnym).
Ze zmielonych lub zmiażdżonych nasion lnu zwyczajnego otrzymuje się olej oraz mąkę. Olej lniany jest nakładany na powierzchnie drewa cienkimi warstwami, który tworzy twardy, przezroczysty lakier.
Olej lniany stosowany jest wewnętrznie przez weterynarzy jako środek przeczyszczający dla owiec oraz koni. Galaretowatą substancją powstałą z ugotowanych nasion karmi się cielaki. Z nasion lnianych otrzymuje się wytłoki czyli tzw. makuchy lniane, które stanowią paszę dla bydła.
Nasiona, olej z nasion.
Nasiona lnu zwyczajnego są bogatym źródłem kleju roślinnego (śluzu) oraz nienasyconych tłuszczów. Dzięki temu nasiona zioła są cennym środkiem leczniczym w przypadku problemów żołądkowych oraz układu oddechowego.
Nasiona lnu mają przede wszystkim działanie stabilizujące oraz osłonowe. Używane w całości wewnętrznie, nasiona lnu zwyczajnego łagodzą podrażnienia układu pokarmowego. Nasiona również absorbują płyny i "puchną", wyciągając toksyny z organizmu i formując masę podobną do galaretki, która działa jako skuteczna masa przeczyszczająca.
Jeśli nasiona lnu zwyczajnego są przełamane przed spożyciem ich, dostarczają nam kwasów tłuszczowych. W mniejszym stopniu, nasiona zioła posiadają właściwości pożyteczne dla układu moczowego.
Zewnętrznie, nasiona lnu (zmiażdżone) stosuje się jako pożyteczny i skuteczny okład w leczeniu takich problemów układu oddechowego, jak: chroniczny kaszel, zapalenie oskrzeli, zapalenie opłucnej oraz rozedma płuc.
Okładu z nasion zioła lub okładu sporządzonego z tzw. mąki lnianej używa się na bolesne czyraki. Przepis z Portugalii rekomenduje olej z lnu zwyczajnego zmieszany z czerwonym winem w leczeniu ran.
Len zwyczajny (nasiona) stosowany jest przy zatwardzeniach oraz biegunkach. Można go stosować zapobiegawczo dla zapewnienia prawidłowej pracy jelit. Nasiona lnu zwyczajnego są szczególnie cenne przy wszelkich nieżytach żołądka, jego nadkwasocie, czy wrzodach żołądkowych.
Konsumowanie nasion zioła to również świetny sposób na dostarczenie wielu cennych substancji naszemu organizmowi. Nasiona zawierają wiele cennych mikroelementów, oraz cholinę (znajduje się ona w lecytynie).
Dzięki temu, że siemię lniane jest wyjątkowo bogate w tzw.fitohormony, jest przez to zalecane jako środek wzmacniający oraz wspomagający w walce z rakiem. Dzięki temu, że siemię lniane zawiera dużo śluzu, jest stosowane w przypadkach suchego kaszlu, gdyż śluz zwiększa wilgotność śluzówki.
Trądzik, Uzależnienia, Rak prostaty, Zmarszczki.
W przemyśle olej uzyskiwany z nasion lnu zwyczajnego jest wykorzystywany do produkcji lakierów, emulsji, pokostów, farb, linoleum oraz cerat obrusowych. W przemyśle kosmetycznym olej lniany jest stosowany jako baza do produkcji kremów oraz maści.
Siemię lniane to również cenna odżywka do włosów, gdyż wydzielany przez nasiona lnu zwyczajnego śluz skutecznie nawilża zniszczone oraz przesuszone włosy. Kuracje z siemienia lnianego można stosować na włosy po trwałej ondulacji.
Len zwyczajny pochodzi z umiarkowanych stref Europy oraz Azji. Zioło to jest uprawiane na całym świecie ze względu na swoje włókno, nasiona oraz olej z nasion. Nasiona lnu zbiera się późnym latem lub wczesną jesienią.
W Polsce len zwyczajny jest uprawiany również ze względu na swoje lecznicze nasiona, jak również na włókno, wykorzystywane w przemyśle tekstylnym do produkcji sznurów czy przędzy.
Len zwyczajny jest zbierany wtedy, kiedy jego nasiona są dobrze wykształcone, ale zarazem nie mają jeszcze brązowatewgo koloru. Nasiona lnu zwyczajnego dojrzewają podczas suszenia zioła.
Len zwyczajny zawiera 30% do 40% oleju zestalonego ( w skład którego wchodzi od 36% do 50% kwasu linolenowego oraz 23% do 24% kwasu linolowego ), 6% śluzu (klej roślinny), 25% białek, kwasy tłuszczowe omega -3, fitosteryny, fitoestrogeny, flawonoidy, niewielkie ilości linamaryny (rodzaj glikozydu).
Linamaryna posiada właściwości uspokajające na układ oddechowy. Len zwyczajny bogaty jest również w witaminę E oraz w cynk. Wszystkie związki chemiczne wyodrębnione w siemieniu lnianym posiadają właściwości obniżające zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi.
Zioło to posiada także właściwości zmniejszające krzepliwość krwi, co może być skuteczne w ochronie serca przed takimi chorobami, jak zawał czy choroba wieńcowa (objawia się niedostatecznym ukrwieniem serca, a co za tym idzie serce jest niewystarczająco zaopatrzone w tlen).
Dorośli oraz dzieci powyżej 12 lat: od 5 g do 10 g nasion lnu zwyczajnego (całych lub zmiażdżonych), namoczonych w wodzie. Płyn razem z nasionami pić trzy razy dziennie po 1 szklance (działanie zioła powinno być obserwowane 18 do 24 godzin po spożyciu płynu). Kuracja powinna być kontynuowana przez kolejne 2 do 3 dni.
Dzieci od 6 do 12 lat: połowa dawki dorosłych.
Dzieci poniżej 6 roku życia: mogą one stosować dane zioło, ale tylko i wyłącznie pod ścisłą kontrolą medyczną.
Nasiona lnu zwyczajnego często są używane jako składnik wyrobów pieczonych, np. ciastek. W tej formie zioło to również posiada właściwości przeczyszczające. Doświadczenia naukowe stwierdzają, że użycie zioła działa korzystnie na układ krążenia. Mówi się, że dawka zioła do 50 g ( lub ekwiwalent równy 20 g oleju lnianego) dziennie jest bezpieczna.
NASIONA - Stosowane w przypadku zatwardzenia. Konsumować od 1 do 2 łyżeczek nasion, popijając 1 lub 2 szklankami wody. Nasiona pęcznieją w jelicie, tworząc łagodną masę przeczyszczającą. Nasiona lnu zwyczajnego mogą być dodawane do muesli, płatków owsianych, miodu lub miękkiego sera żółtego i spożywane codziennie na śniadanie. Ważne jest także, aby często pić płyny w czasie konsumowania nasion lnu zwyczajnego.
NAPAR - Napar z zioła stosuje się przy zapaleniu gardła lub kaszlu. Napar taki możemy doprawić dodając trochę miodu oraz sok z cytryny.
OKŁAD - Okład sporządzamy przez dokładne zmiażdżenie nasion lnu zwyczajnego. Uzyskaną papę nakładamy na rany, wrzody, owrzodzenia, czyraki. Można również stosować ją miejscowo w czasie bólu zapalenia opłucnej.
MACERACJA - Namoczyć nasiona zioła w wodzie, tak aby powstal gęsty śluz, który będzie zastosowany na zapalenie błon śluzowych, w takich przypadkach, jak nieżyt żołądka oraz zapalenie gardła.
NAPAR - Całego, świeżego zioła możemy używać w przypadku zatwardzenia, bólów reumatycznych oraz przekrwienia wątroby.