Naparstnica purpurowa jest dwuletnim zielem osiągającym wysokość do około 2 m. W górnej części naparstnica purpurowa jest pokryta drobnymi i gęstymi włoskami. Kwiaty naparstnicy purpurowej wyrastają z jej górnej części i tworzą zwisające, jednostronne grona. Kwiaty tego zioła mogą być koloru blado-różowego lub purpurowego, często z białymi kropkami. Liście są duże, ostro karbowane, osiągające do 25 cm długości z widocznymi żyłkami.
Naparstnica purpurowa należy do najpiękniejszych, najbardziej znanych i cenionych roślin, jak również jest jedną z najbardziej niebezpieczyvh roślin leczniczych. Jej długie, zielone liście są proszkowane w celu uzyskania digitoksyny (lek digitalis), środka pobudzającego pracę serca, który trzyma miliony osób cierpiących na serce przy życiu.
To zastosowanie digitalisu zostało odkryte w 1775 roku przez angielskiego lekarza Williama Withering'a. Słyszał on o starej kobiecie, która praktykowała medycynę ludową wykorzystując zioła zbierane w okolicy, w której mieszkała. Pacjent dotknięty nadmiernym zatrzymaniem się płynów w organizmie w związku z niewydolnością serca, któremu Withering nie dawał szans na przeżycie, został wyleczony przez wspomnianą zielarkę. Przeszukawszy torbę zielarki z większością bezużytecznych chwastów, Withering wyodrębnił naparstnicę purpurową jako główny element w leczeniu puchliny związanej z zastoinową niewydolnością serca. Dowiedział się również, że naparstnica purpurowa jest także śmiertelną trucizną, która potrafi zarówno zatrzymać pracę serca, jak też powodować jego bicie. Przez okres 10 lat Withering prowadził precyzyjne ekperymenty w celu ustalenia właściwych dawek nowego leku. Dokument opublikowany przez Withering'a w 1785 roku, w którym informuje on grono lekarzy o swoim odkryciu, jest klasyką literatury medycznej.
Liście.
Naparstnica purpurowa różnie była nazywana. Na przykład irlandczycy nazywali ją "naparstkiem nieżywych ludzi" w związku z wydzieliną jej szkodliwego soku. Angielskie znaczenie "rękawiczka ludzi", odnosi się do wróżki, która mieszkała w lesie, gdzie rosło to zioło. Białe plamki na kwiatach naparstnicy purpurowej to odciski pozostawione przez elfy, które rzekomo w ten sposób miały ostrzec przed trującymi właściwościami rośliny. Naparstnica purpurowa po norwesku to "revbielde", co znaczy "lisi dzwonek". Nazwa ta pochodzi z legendy, która mówi, że zła wróżka podarowała roślinę lisowi, który mógł wyciszyć swoje kroki kwiatami naparstnicy purpurowej podczas polowania na okoliczne kury. Mieszkańcy Północnej Walii używali liści naparstnicy purpurowej w celu nadania kamiennym podłogom wyglądu mozaiki.
Oryginalnie naparstnica purpurowa była stosowana jako lecznicze zioło w Irlandii, leczyła czyraki, ropienie, wrzody, bóle głowy czy paraliż. Naparstnica purpurowa zawiera glikozyd digitoksynę, którą naukowcy wyodrębnili z liści tego zioła i w obecnych czasach używa się jej jako leku nazwanego digitalisem. Jest on stosowany w leczeniu zastoinowej niewydolności serca oraz wrodzonych wad serca. Digitoksyna wzmacnia skurcze mięśnia sercowego i zwalnia bicie serca. Inny glikozyd o działaniu nasercowym wyodrębniony z naparstnicy purpurowej to digoxin, który działa jako środek moczopędny na nerki. Każdy składnik chemiczny naparstnicy purpurowej jest wyjątkowo niebezpieczny w dużych dawkach. Przyjmowanie dużych dawek może spowodować choroby zaburzenia rytmu serca, depresje, niewydolność serca jak również może wystąpić zaduszenie się.
Naparstnica purpurowa posiada całkowicie krzepiące działanie na schorowane serce. Choroba serca pogarsza się, kiedy możliwość serca w utrzymaniu normalnego krążenia obniża się. Glikozydy zawarte w naprstnicy purpurowej umożliwiają sercu silniejsze bicie, wolniejsze oraz regularne bez żądania dostarczenia większej ilości tlenu. Jednocześnie, stymuluje to produkcję moczu, która obniża objętość krwi, a tym samym zmniejsza obciążenie na serce.
Naparstnica purpurowa była używana przez starożytnych obywateli Wielkiej Brytanii do leczenia ran. Wiele setek lat później, w roku 1785 doktor o nazwisku William Withering odkrył właściwości naparstnicy purpurowej w leczeniu puchliny. Jest ona wciąż używana w ortodoksyjnej medycynie w leczeniu niewydolności serca oraz w nieregularnych biciach serca, jak też jest stosowana w homeopatii jako główny środek w leczeniu problemów sercowych.
Lek digitalis jest stosowany w leczeniu bardzo wolnego pulsu lub nieregularnego, przerywanego pulsu związanego z niewydolnością serca, osłabieniem z omdlewaniem, uczuciem "tonięcia" w żołądku, nudnościami na widok lub zapach jedzenia. Mogą być również problemy związane z wątrobą, np. zapalenie wątroby.
Pierwotnie naparstnica purpurowa rosła w Anglii, obecnie możemy ją znaleźć rosnącą szeroko w Europie oraz w Ameryce Północnej. Zioło to nie ma specjalnych wymagań jeśli chodzi o glebę. Lubi stanowiska słoneczne lub półcieniste. Naparstnica purpurowa zwykle pojawia się na skalistym terenie, ale również rośnie dobrze na kultywowanej glebie. Ze względu na swoje wspaniałe kwiaty jest rośliną chętnie uprawianą w przydomowych ogrodach. Naparstnica purpurowa świetnie nadaje się na kwiat cięty.
Naparstnica purpurowa zawiera glikozydy o działaniu nasercowym (między innymi digitoksynę, która działa najsilniej z nich wszystkich, jest stosowana w leczeniu chorób serca oraz nerwic), saponiny, flawonoidy, śluzy, antrakwinony. Digitoksyna szybko wzmacnia uderzenia serca, ale jest wydalana z organizmu bardzo wolno. Natomiast drugi glikozyd o działaniu nasercowym - digoxin - jest bardziej preferowany jako dłogoterminowy lek.